Autor: Skender Mustafi
Fillimisht duhet theksuar se një propozim biznesi nuk është një plan biznesi. Kështu që gjatë përpilimit të një propozimi për biznes gjithnjë duhet pasur parasysh natyrën e këtij dokumenti. Propozimi për biznes është bileta juaj e suksesit. I përpiluar mirë, është një propozim biznesi vetëm nëse përmes tij arrini sukses, pra nëse propozim pranuesi pranon propozimin tuaj. Nga e thëna më sipër rezulton se sasia e përshkrimit të elementeve në këtë dokument varet nga nevoja për të sqaruar idenë, shërbimin,produktin tuaj. Ky dokument është një bllok marketingu për ju, kompaninë tuaj dhe shërbimin/produktin tuaj.
Të shkruarit e një propozimi për biznes nuk mund të bëhet përmes ndonjë shablloni, sa do që të është i mirë. Gjithsesi është shumë me vlerë që të konsultohen dokumente të ngjashme dhe struktura të cilat u lehtësojnë punë gjatë studimit të situatës dhe përpilimit të dokumentit. Secili propozim ka qëllimin që bartë, synimin, rezultatin dhe pranuesin e caktuar, kështu që dhe informacionet duhet të ofrohen në përshtatje me rrethanat.
Dy faza janë shumë të rëndësishme gjatë përpilimit të një propozimi për biznes: 1) Studimi i ofertës dhe i pranuesit të sajë dhe 2) Përpilimi i propozimit.
Faza e parë, edhe pse shumë e rëndësishme, shpeshherë anashkalohet në masë të madhe nga ana e përpiluesve të propozimeve. Ky është një veprim i gabuar. Ju duhet të merreni në mënyrë serioze me studimin e produktit/idesë/shërbimit tuaj dhe me studim të mjaftueshëm në gjetjen e misionit, vizionit, qëllimeve, fushës së veprimit dhe nevojave të pranuesit të propozimit. Vetëm duke njohur pranuesin mjaft mirë do të jeni në gjendje të sqaroni propozimin tuaj aq mirë sa që pranuesi të shprehë interes për propozimin tuaj dhe të pranojë të investojë në të. Njohja e pranuesit është shumë me rëndësi posaçërisht atëherë kur ofrohet një zgjidhje e re sepse në situata të tilla vetëm sqarimi i mirë i cili ofron krijim dhe rritje të vlerave mund të sjellë sukses. Në këtë pikë, nuk duhet lënë anash përgatitjen tuaj dhe njohuritë tuaj mbi vetë idenë/produktin/shërbimin tuaj. Nuk është absurde të pyesni veten: Sa e njoh produktin tim? Kjo është e vërtetë meqë ju duhet të njihni fuqitë, dobësitë, mundësitë, rreziqet (SWOT) e implementimit të propozimit tuaj tek kompania e caktuar. Pra, produkti i njëjtë ndryshon në karakterin e implementimit varësisht nga pozita në të cilën gjendet kompania të cilës i propozoni.
Vetëm pas studimit të plotë të produktit tuaj dhe të kompanisë që i propozoni duhet të filloni të merreni me përpilimin e dokumentit.
Siç edhe potencova më sipër, dokumenti në formën konstruktive të tij mund të është i shkurtër ose më i gjatë. Dokumentet e gjata janë ato ku një kompani i propozon një kompanie tjetër dhe të gjitha detajet e propozimit dihen dhe përshkruhen në mënyrë të detajuar, kuptohet detaje të mjaftueshme të pa tepruara. Përndryshe, dallimi i vetëm strukturorë mes dokumenteve të shkurta dhe atyre të gjata është në paraqitjen e listës së përmbajtjes. Pra, tek dokumentet e shkurta 2-3 faqe nuk keni nevojë të paraqisni listë të përmbajtjes.
Në vijim kam paraqitur elementet kryesore të një propozimi për biznes:
- Ballina – është faqja e parë e propozimit ku shkruhet titulli i propozimit, pastaj personi të cilit i dërgohet propozimi, personi i cili dërgon propozimin.
- Deklarata e besueshmërisë dhe mbajtjes fshehur – është deklaratë, nëse fare dëshironi të e bëni, përmes së cilës pranuesin e njoftoni për natyrën e ruajtjes së vlerave të dokumentit si nga punëtorët e kompanisë së tij ashtu edhe nga hedhja në publik.
- Përmbledhje – është pjesa ku ju bëni hyrjen në dokument duke përshkruar qartë dhe shkurtë gjendjen momentale e cila ndërlidhet drejtpërdrejtë me propozimin tuaj si dhe bëni një hyrje në idenë/produktin/shërbimin tuaj.
- Prapavija juaj – është pjesa ku ju prezantoni veten tuaj/kompaninë tuaj në një tekst të pranueshëm. Me tekst të pranueshëm unë kuptoj një tërësi prej maksimum një gjysmë faqe. Në këtë pjesë ju prezantoni ato njohuri dhe ato përvoja tuajat ose të kompanisë suaj të cilat e bëjnë pranuesin të ndjehet rehat në propozimin që i ofrohet duke e ditur që dokumenti ofrohet nga ana e një pale me nivelin e duhur profesional.
- Definimi i problemit ose/dhe nevojës – është pjesa ku ju definoni problemin/nevojën që keni identifikuar në treg në përgjithësi ose në kompani në veçanti. Në këtë pjesë ju duhet të jeni argumentues dhe bindës në argumentimin e ekzistimit të problemit.
- Zgjidhja e propozuar – është pjesa ku ju paraqisni zgjidhjen tuaj për problemin e identifikuar më sipër. Në këtë pjesë ju sqaroni zgjidhjen tuaj dhe të mirat e saja, fitimet që ajo i sjell pranuesit të propozimit, vlerat që i krijon në përgjithësi.
- Informacione mbi shpenzimet – është pjesa ku ju definoni shpenzimet, nëse keni mundësi dhe kapacitet për të analizuar ato. Problem paraqitet në raste të propozimit të ideve të reja ku kompania të cilës i propozoni idenë bazuar në përvojën dhe emrin e mirë të saj mund të arrijë kosto më të ulëta nga ajo që ju vlerësoni. Në raste të ofrimit të një produkti/shërbimi, atëherë ju duhet të analizoni kostot e implementimit dhe/ose mirëmbajtjes. Një analizë e tillë përfundon me një kosto të cilën ju i propozoni pranuesit, pra kostoja përfshinë dhe fitimet tuaja nga propozimi.
- Përfundimi – është pjesa ku ju bëni një përmbledhje të të gjitha pjesëve sa për të përkujtuar lexuesin, i paraqisni përfitimet e parashikuara dhe i ofroni një rrjedhë të ngjarjeve në vazhdim. Duke bërë me dije, shembull, që pranuesi i propozimit pas leximit të këtij dokumenti, duhet të pranojë nënshkrimin e një marrëveshje të përbashkët në mënyrë që të vije deri të implementimi, ose i ofroni mundësi për marrëveshje ose diskutime të mëtejme para ardhjes deri tek pika e marrëveshjes.
- Fundi – Në fund të dokumentit shkruani përshëndetjen dhe emrin tuaj