Autor: Skender Mustafi
Vendi, në marketing, zakonisht definohet si lokacioni ku produkti mund të blihet. Shpesh referohet edhe si kanal i distribucionit. Vendi në marketingun tradicional përfshinë shitoren fizike, kurse në marketingun në internet përfshin çfarëdo shitore virtuale. Është raporti informacion-rrjet-elektronikë që ka ndikim të drejtpërdrejtë në diferencimin vendin tradicional nga vendin në internet si funksione të marketingut.
Vendi në internet (vendi online) ka ndikim të madh në definimin e përgjithshëm të marketingut në internet dhe në të kuptuarit e funksioneve tjera të marketingut. Në thelb, varësisht nga fakti se si studiuesit e definojnë “vendin në internet”, dallon edhe definimi i marketingut në internet. Pyetja kryesore e cila ngrihet gjatë definimit të vendit në internet është: A është kompjuteri personal apo rrjeti i internetit vendi i tregut në internet? Kjo është pyetje përgjigjja e së cilës i bënë të dallohen studiuesit në të konceptuarit dhe pranuarit të e marketingut në internet. Studiuesit e marketingut dallohen në të përgjigjuri të kësaj pyetje ku disa nga ata shohin kompjuterin personal si vend (si funksion i marketingut), ndërsa të tjerët konceptojnë rrjetin si vend.
Kotler dhe Armstrong (2010) i dedikuan një kapitull të tërë nga libri i tyre për të sqaruar se si marketingu në internet është vetëm një formë e marketingut direkt. Duke sqaruar këtë ndërlidhje, duke marr parasysh Amazon.com nga Amazon Inc., ata konsiderojnë se konsumatori dhe furnizuesi kanë lidhje të drejtpërdrejtë. Si pasojë, ata supozojnë se kompjuteri është vendi dhe ndërlidhja mes konsumatorit dhe furnizuesit është e drejtpërdrejtë, pasi që konsumatorët janë marrë me kujdes në shënjestër drejtpërdrejt dhe në mënyrë individuale (Kotler & Armstrong, 2010, f. 512).
Për autorë të tjerë si Çafi (Chaffey) dhe Smith (2008), vendi ka kuptimin e blerjes, shpërndarjes dhe në disa raste edhe të konsumimit. Çafi dhe Smith në konceptin e tyre theksojnë tre faktorë të rëndësishëm në definimin e vendit: blerja, shpërndarja dhe konsumimi. Më tej, ata theksojnë (2008 f. 69) se disa produkte shfrytëzojnë që të tre aspektet e vendit në internet. Kështu, ata shfrytëzojnë blerjen në internet, shpërndarjen në internet dhe konsumimin në internet për të sqaruar se si vendi në internet ndërvepron me produktet në internet. Përfundimisht, Çafi (Chaffey, 2008b) definon vendin në internet si treg virtual siç është Interneti në të cilin nuk ka kontakte të drejtpërdrejta mes mes konsumatorëve dhe furnizuesve. Këhtu, tregu në internet është rrjeti (interneti) dhe jo kompjuteri personal, për këtë shkak furnizuesit nuk mund të kenë ndikim të drejtpërdrejt mbi konsumatorët. Kjo largësi mes furnizuesve dhe konsumatorëve është vizualizuar në figurën 1, ku konsumatori ka lidhje të drejtpërdrejtë me mjetin e tij elektronik siç është kompjuteri, telefoni celularë, lexuesit e librave dhe mjete tjera elektronike, dhe nuk ka asnjë lidhje të drejtpërdrejt me furnizuesin ose me llojet tjera të tregjeve në internet.
Në këtë pikëpamje, për të identifikuar marketingun në internet nuk është me rëndësi vetëm të kuptuarit e dallimit mes vendit në internet dhe vendit tradicional, por gjithashtu edhe të kuptuarit e vetë vendit në internet.
Në rrjet ka mbi 196.3 milion emra faqesh të regjistruara (EDGAR Online Inc, 2010), nga këto mbi 11.9 milion janë faqe biznesi (Wikipedia, 2010) . Ky mjedis i përgjithëshëm në internet, ku secili furnizues është i hapur të i shet çdo konsumatori dhe çdo konsumator është i hapur të blejë nga çdo furnizues, është e pa mundur të ketë lidhje të drejtpërdrejtë mes furnizuesve dhe konsumatorëve. Në këtë kontekst, të pasurit e një marke si “Amazon.com” si faqe fillimi (faqe shtëpie) është sikur të pasurit pije “Coca Cola” në çdo shitore, por kjo nuk e ndryshon konceptin e përgjithshëm të marketingut në internet (Mustafi et al., 2011).
Për të përfunduar, kompjuteri ose cilido mjet tjetër elektronik nuk mund të përfaqësojnë vendin si funksion të marketingut në internet sepse këto pajisje janë vetëm mjete të cilat mundësojnë kyçjen në hapësirën e tregut të përgjithshëm në internet. Kjo hapësirë tregu përmban miliona furnizues, mijëra tregje, miliona komunikime dhe miliona faqe dhe furnizues tjerë të cilët tentojnë gjithmonë tentojnë të depërtojnë përmes “shtyrjes” dhe “tërheqjes” (push & pull) (shih fugurën 1). Kështu, ndërlidhja direkt në mes furnizuesve dhe konsumatorëve nuk është e mundur sepse në treg ekzistojnë miliona hapësira të cilat shtyjnë furnizuesit drejt/përkundër arritjes së konsumatorit.
Referencat
– Burch, H., & Cheswick, B. (2004). Math Awareness Month – April 2004: The Mathematics of Networks. Lumeta Corporation. Së fundi vizituar më 2 Janar 2, 2011, nga http://www.mathaware.org/mam/04/6_Internet_structure.html.
– Chaffey, D. (2008a). Online Promotion Definition. Së fundi vizituar më 29 Dhjetor, 2010, nga http://www.davechaffey.com/E-marketing-Glossary/Online-Promotion.htm.
– Chaffey, D. (2008b). Define ’Marketspace ’ : Definition : What Is? Së fundi vizituar më 1 Janar, 2011, nga http://www.davechaffey.com/E-marketing-Glossary/Marketspace.htm.
– EDGAR Online Inc. (2010). FORM 8-K. Exchange Organizational Behavior Teaching Journal, 7.
– Kotler, P., & Armstrong, G. (2010). Principles of marketing (13rd ed., p. 613). Pearson Education.
– Mustafi, S., Jost, L., Nguyen, T. (2011), The Relationship Between Online and Offline Marketing, FHNW
– Wikipedia contributors. (2010). Domain name. Së fundi vizituar më 3 Janar, 2011, nga http://en.wikipedia.org/wiki/Domain_name.
